10 QUESTIONS 10 ANSWERS
1.
Ortodonti nedir?
Eski Yunanca'daki "Ortos (düzgün)" ve "dontos (dişler)" kelimlerinden köken alan bu kelimenin anlamı kısaca "düzgün dişler" olarak Türkçe'ye çevirilebilir. Halk arasında "diş teli" olarak ifade edilen tedavi şekli bu diş hekimliği branşının konusu olmakla birlikte; aslında ortodonti çok daha geniş alanı kapsayan bir bilim dalıdır. Kısaca ortodontiyi tanımlarsak: Ortodonti ağız, diş, çene ve yüz dokularının gelişimsel, fonksiyonel ve estetik problemlerinin; teşhisi, araştırılması ve tedavisini konu alan bilim dalıdır. Ülkemizde diş hekimliği fakültelerinin ortodonti anabilim dalında bu bilim dalıyla ilgili araştırmalar yapılmakta ve konunun uzmanları yetiştirilmektedir.
2.
Ortodonti Uzmanı kimdir?
Ülkemizde 5 yıllık diş hekimliği fakültesini bitiren diş hekimleri istemeleri halinde "Tıp ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Yönetmeliği" uyarınca "Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (DUS)" na girebilmektedirler. Bu sınavda Türkiye derecesi yapan az sayıda diş hekimi ortodonti alanında uzmanlık yapmaya hak kazanmaktadır. Ortodonti uzmanlık eğitimi minimum 4 sene sürer ve bu süreçte uzmanlık adayı her türlü ortodontik problemin teşhisi ve tedavisi konusunda dersler alır ve hastalara tedavi sunarak tecrübe kazanır. 4 yıllık uzmanlık eğitimi sonunda; Ortodonti Çekirdek Eğitim Müfredatı'nı tamamlayan, Çene Cerrahisi ve Diş Eti Hastalıkları rotasyon eğitimlerinde başarılı olan, tez çalışmasını yapan ve başarıyla bilimsel jüri önünde sunan uzmanlık adayı; uzmanlık bitirme sınavına girmeye hak kazanır. Uzmanlık bitirme sınavının pratik ve teorik bölümlerinden de bilimsel jüri önünde başarılı olan adaylar ise Sağlık Bakanlığı onaylı "Uzmanlık Belgesi" ni almaya hak kazanırlar. "Uzmanlık Belgesi" sahibi bir "Ortodontist" muayenehane tabelasında uzmanlık alanını belirtme hakkı kazanır.
3.
Bir diş hekiminin "Ortodonti Uzmanı (Ortodontist)" olup olmadığını nasıl anlarım?
Oldukça basit bir yöntem tabelasında "Ortodonti Uzmanı" veya "Ortodontist" yazan bir hekimin muayenehanesine gitmektir. Yönetmeliklere göre sadece Sağlık Bakanlığı onaylı "Uzmanlık Belgesi" sahibi "Ortodontistler" tabelalarında bu alanda uzman olduklarını belirtebilirler.
Diğer bir yöntem hekiminizin uzmanlık belgesini görmek istemektir. Yönetmeliklere göre muayene odasında "Diş Hekimi Diploması"nın yanı sıra varsa "Uzmanlık Belgesi" asılı olmak zorundadır.
Üçüncü bir yöntem ise Türk Ortodonti Derneği'nden hekiminizle ilgili bilgi almak olabilir. Bunun için oldukça kullanışlı bir internet sitesi hali hazırda mevcuttur: www.tod.org.tr
4.
Diş teli tedavisi ne kadar sürer?
Ünlü bir tıp deyişi vardır: "Hastalık yoktur, hasta vardır." Aslında çok sorulan bu sorunun cevabı da bu deyişte gizli. Her hastanın ortodontik problemi farklılık gösterdiği gibi hastaların tedaviye uyumu ve doku cevapları da bireyden bireye oldukça değişir. Bu yüzden tedavi başında kesin bir süre vermek çok doğru değildir.
Bununla birlikte ortalama bir süre vermek gerekirse 10 ila 24 ay arası bir sürede bir çok hastanın aktif tedavisi sonuçlanmaktadır.
5.
Diş teli tedavisi ağrılı mıdır?
Sanılanın aksine tel takılması oldukça ağrısız ve konforlu bir süreçtir. Seans sırasında hasta ağzı hafif açık bir şekilde bekler ve 30-40 dk gibi bir sürede telleri takılır. Teller takıldıktan sonra ise 5-6 gün süreyle kişiden kişiye değişen ve genellikle yemek yerken sızlama şeklinde kendini gösteren hafif bir ağrı olabilir. Bu süreçte hekiminizin kontrolünde hafif bir ağrı kesiciyle süreç konforlu bir şekilde yönetilebilir. Bir hafta sonra ağrılar geçer ve hasta normal yaşantısına devam eder.
Teller yeni takıldığında temas ettikleri dokularda ufak yaralar oluşması normal kabul edilir. İyi bir ağız hijyenini devam ettiren hastada bu ağız yaraları da genellikle 1 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşir.
6.
Diş teli tedavisinin fiyatı nedir?
Her ortodontik problem farklıdır ve tedavi süreci ve kullanılacak malzemeler de farklılık gösterir. Bu nedenle tek bir fiyat söylemek mümkün değildir. Çoğunlukla taksitli ödeme seçenekleri mümkündür. Muayene olduğunuz Ortodontist size konuyla ilgili gerekli bilgilendirmeyi yapacaktır.
7.
Devlet diş teli tedavisi ücretini karşılar mı?
Ortodontik tedavi gerektiren durumlarda eğer hasta bulunduğu şehirdeki kamu hastanelerinden, ortodonti uzmanı yetersizliği nedeniyle, hizmet alamıyorsa özelde tedavi ücretinin bir kısmının karşılanması için sağlık raporu çıkartması gerekmektedir. Bunun için hastanın "18 yaşından küçük" ve tedavinin "sağlık nedeniyle" olması gerekmektedir. Usüllere uygun hazırlanan sağlık raporuyla hasta istediği ortodonti uzmanına başvurur ve tedavisine başlar. Tedavi ücreti ilk başta hasta tarafından ortodonti uzmanına ödenir. Tedavi sonunda ise gerekli prosedürleri izlemesi halinde hasta SGK'dan tedavi ücretinin bir kısmını geri alma hakkına sahip olur. Bu konuyla ilgili prosedürler zaman içerisinde değişebildiğinden en doğru bilgiyi ortodonti uzmanınızdan alabilirsiniz.
8.
Dişlerimin düzelmesini istiyorum ama tellerin gözükmesini istemiyorum. Benim için çözüm nedir?
Günümüzde tedavi sırasında diş tellerinin gözükmesini istemeyen hastalar için bir çok estetik tedavi alternatifi mevcuttur. Bunlar; seramik diş telleri, gizli diş telleri veya şeffaf plaklar olabilir. Her aygıt her hasta için uygun olmayabileceğinden hangi tedavi yöntemlerinin sizin tedavinizde kullanılabileceğini ortodontistinizden öğrenebilirsiniz.
9.
Çene problemlerinin tedavisi nedir?
Çenelerin gelişimiyle ilgili problemler üst çeneyi, alt çeneyi veya her iki çeneyi de ilgilendirebilir. Hastanın yaşı, genetik faktörler, problemin şekli ve şiddeti gibi bir çok faktör değerlendirilerek o hastaya özgü tedavi protokolü ortodontist tarafından oluşturulmalıdır. Bu kimi zaman takıp çıkarmalı bir apareyle kimi zaman sabit mekaniklerle kimi durumlarda ise tel tedavisiyle birlikte cerrahi müdehalelerle mümkün olabilir. En uygun tedaviye ortodonti uzmanı muayene ve tetkikler sonucu karar verir.
10.
Ortodontik tedavi hangi yaşlarda yapılır?
Sanılanın aksine ortodontik tedavinin bir yaş sınırlaması yoktur. Ortodonti kliniklerine gelen en küçük hastalar genellikle dudak damak yarıklı yeni doğmuş bebeklerdir. Eğer böyle bir patoloji yoksa 6 yaş ilk ortodonti muayenesi için uygun bir yaştır. Bu yaşlarda süt dişlerinin yerlerinin korunması için gerekli önlemler alınır böylelikle ilerde oluşabilecek kompleks ortodontik problemlerin önüne geçilir. 8-12 yaşları arası çene gelişimi açısından çok önemlidir ve bu yaşlarda mutlaka ortodontik kontroller yapılmalıdır. Gerekli gördüğü durumlarda ortodontist bu yaşlarda çene büyüme ve gelişimine hareketli apareylerle müdehale ederek ilerde oluşabilecek daha kompleks problemlerin önüne geçebilir. 12 yaşından sonraki gençlerde ortodontik problemler sıklıkla sabit ortodontik tellerle çözülür.
Problem ister fonksiyonel ister estetik olsun ortodontik tedavi arayışına her yaştaki insan girebilir. Günümüzde artan sosyal medya kullanımı ve selfie miktarıyla birlikte ortodontik tedavi arayışı da yetişkin hastalarda da hızla artmaktadır. Bu konuda belirli bir yaş kısıtlaması yoktur. Kişinin sistemik sağlığı ve ağız-diş sağlığı müsade ettiği sürece her yaşta ortodontik tedavi mümkündür. Yetişkin hastalar estetik tedavi seçeneklerini sıklıkla tercih etmektedirler.